(Rheum officinale)
Rabarber (Rheum officinale)
of Chinese rabarber is een rabarber uit de duizendknoopfamilie die oorspronkelijk afkomstig is uit de berggebieden van West en Noord-West China, India, Tibet, Rusland en Turkije. De plant groeit op hoogten tussen 1200 en 4000 meter.
Taxonomie
Afmeting: De plant kan 1,5 tot 2 meter hoog worden.
Bladeren: De bladeren van Rheum officinale bevatten veel oxaalzuur en kunnen daarom toxisch zijn. Oxaalzuur kan neerslaan in de niertubuli en daardoor nierfalen veroorzaken. Bloemen: De geurende bloemen staan in een scherm. De eigenlijke bloem is kleiner dan de vijf gekleurde schutbladen. Vruchten: De zaden zijn rijp in juli en augustus en worden dan verspreid door de wind. Wortels; De wortels worden gebruikt in de traditionele Chinese geneeskunde.
Naam:
Wetenschappelijk: Rheum officinale
Familie: de duizendknoopfamilie (Polygonaceae) is een familie van tweezaadlobbigeplanten. Het zijn meestal kruiden, maar ook struiken, bomen en lianen. De familie komt wereldwijd voor, met nadruk op gematigde streken. De bekendste producten zijn boekweit en rabarber; andere vertegenwoordigers zijn bekend als onkruiden of als sierplant.
Geslacht:
Gebruik:
De belangrijkste inhoudsstoffen zijn hydroxyanthracenen, waaronder de groep anthraquinonen, evenals tanninen. Andere inhoudsstoffen zijn calciumoxalaat, vetzuren, resines, zetmeel, stilbeenglycosiden en sporen etherische olie.
Wortel: de wortelstok van Rheum officinale wordt gebruikt in de volksgeneeskunde, in de Traditionele Chinese geneeskunde wordt het yà o yòng dà huáng ((zh) ) genoemd. Het is een van de meest gebruikte kruiden uit de Chinese volksgeneeskunde. In China is de commerciële productie geconcentreerd in de provincie Sichuan. De rabarberwortels worden verzameld van planten die ten minste zes jaar oud zijn, de oogst vindt plaats in de herfst of in de daarop volgende lente. De wortelstok wordt in kleine blokjes gesneden en gedroogd, geroerbakt of gestoomd met alcohol.
Rabarberwortels bevatten anthraquinonen, die een laxerend effect hebben, evenals tanninen en bitterstoffen (4-11%) die een daaraan tegengesteld adstringerend (verstoppend) effect hebben. In lage doseringen heeft de werking van de tanninen de overhand en heeft het een antidiarretische werking, in hogere doseringen overheersen de anthraquinonen en werkt rabarberwortel laxerend. Traditioneel wordt het zowel als een laxeermiddel alsook als een antidiarretisch middel ingezet. De anthraquinonen zijn niet stabiel bij verhitten en kunnen ook verloren gaan bij andere manieren van verwerken. Verhitting gaat dan ook ten koste van het laxerende effect.
Een gebruikelijke dagdosering is 1 tot 5 gram per dag, direct gebruikt of als thee. In de Chinese volksgeneeskunde ligt de geadviseerde dosis iets hoger: 3-10 gram per dag en 20 gram in ernstige gevallen, waarbij de dosering gehalveerd wordt wanneer het poeder direct wordt gebruikt in plaats van als thee. Als tinctuur is deze ook te gebruiken en kan de dosis veel lager worden ingezet en opgestart en hierdoor mogelijk ook langer gebruikt worden vooral dan bij IBS of ingezet op de dagen dat men symptomen en last ondervind. Er bestaat ook de mogelijkheid om voor microdosering te kiezen en hiermee een rustige
Gebruik langer dan 8 dagen achtereen wordt ontraden, evenals gebruik bij jonge kinderen (jonger dan 12) en tijdens zwangerschap of lactatieperiode.
Het is niet de eerste plant waar je aan gaat denken in je EHBO kit, wij hebben hem wel in ons assortiment als tinctuur voor verschillende kleine therapeutische toepassingen. Maar ook als essence van de bloemen kan hij waardevol zijn in het spirituele niveau. Het is alleszins een erg holistisch kruid met veel toepassingen.